لباس کپسول

لباس کپسول – Capsule Wardrobe
(لباس همیشگی، لباس کارآمد، لباس چندمنظوره)

دهه‌ی ۱۹۷۰ اغلب با عنوان «دهه‌ای که سبک فراموشش کرد» مورد انتقاد و تمسخر قرار می‌گیرد، دوران مد پلورالیستی (کثرت‌گرایانه) و «از هر دری سخنی». در این دوره آشوب‌های اجتماعی و بی‌ثباتی اقتصادی باعث ایجاد شکلی از روان‌گسیختگی در عرصه‌ی مد و لباس شد. سبک‌هایی ناهمگون هم‌چون رمانتی‌سیسم نوستالژیک، دیسکو، گلام، پوشش اسپرت، پانک و جنبش‌هایی نظیر «مشکی زیباست» (Black is Beautiful) و «آزادی زنان» برجسته شد تا دهه‌ای خلق شود که شتاب‌زده، جسورانه، جوان‌پسند و پرشور بود. در چنین ملغمه‌ای، به شکلی بی‌صدا و خاموش، صنعت مد به سبک‌های شیک و برازنده، کارآمد، معقول و باکیفیت پوشش کلاسیک بازگشت. 

«لباس کپسول» شامل شلوارهای مدل راسته، دامن‌های تا سر زانو، پیراهن‌های رسمی مردانه و انواع شومیز، کت و لباس‌های ساده‌ی بافتنی است. این لباس‌ها به عنوان لباس‌های کاربردی و همیشگی استفاده می‌شوند.

والتر آلبینی در میلان، جین میور در لندن و سونیا ریکیل در پاریس همگی نوعی از پوشاک را طراحی می‌کردند که نماد برازندگی و کلاسی‌سیسم بود. هرچند نیویورک با وجود کلر مک‌کاردل، برجسته‌ترین طراح مدرن خود، طلایه‌دار این سبک بود و به ‌سبب تولید پوشاک پیراسته، کارآمد و بی‌پیرایه شهرت و اعتباری به‌ دست آورد که تا امروز نیز تداوم یافته است. کلوین کلین، جفری بین و ری هالستون همگی از الگوهای مشهور این سبک  به‌ شمار می‌روند.

هالستون در سال ۱۹۷۲ شرکت تولیدی خود را در نیویورک به راه انداخت. طرح‌های به ظاهر ساده‌ی پوشاک «هالستون» باعث می‌شد تکنیک‌های شایان تقدیری که در تولید آن‌ها به کار رفته بود به چشم نیاید. پیراهن‌های بلند، ترکیب‌های متنوع تونیک و شلوار، پیراهن‌های آستین کوتاه زنانه و دامن‌های لُنگی او از تزئینات غیرضروری و رنگ‌های جلف پر زرق ‌و برق به دور و در عوض بر انواع پارچه‌های جیر، کشمیر، کشباف و ابریشم متکی بودند تا چین‌خوردگی و شیارهای مواجی را که هالستون به‌ سبب آن‌ها معروف شده بود را در پوشاک خود ایجاد کند.

طراحی‌های هالستون در عین سادگی، به‌نحوی انکارناپذیر دارای جاذبه‌ی جنسی بود و در آن‌ها ته‌رنگی از زرق‌ و برق دوستان مشهورش در استودیوی ۵۴، نظیر بیانکا جگر، لیزا مینلی، اندی وارهول و استیو روبل هویدا بود.

طراحی‌های جین میور در لندن، فرم ساده‌تر و بی‌پیرایه‌تر سبک بازگشت به دوران کلاسیک به شمار می‌رفت. او که خود را طراحی معرفی کرده بود که مد را فدای سبک نمی‌کند، با ترکیب رنگ‌های روشن و ملایم کار می‌کرد و مجموعه‌ لباس‌های به ظاهر ساده اما همواره شیک و برازنده‌اش او را به شهرت رسانده بود. در سال ۱۹۷۱ هم‌زمان با ارائه‌ی نخستین کاتالوگ خود در پاریس، مجله‌ی پاریسیِ اِل (Elle) او را «ملکه‌ی جدید قلمروی جامه‌ی زنانه» خواند. میور لباس‌هایی پیراسته، دلنشین، ماندگار و آسان‌پوش برای زنان تهیه می‌کرد و ماهیت سیال پارچه‌های محبوبش (کشباف، پشم کرک‌دار و جیر نرم) را برای جلوه‌‌ بخشیدن به آن‌ها به کار می‌گرفت. او تا زمان مرگش در ۱۹۹۱ به طراحی در همین سبک ادامه داد.

 درست همان‌طور که مدرنیسم با رد محدودیت‌های غیرطبیعی، در پی بهبود سلامت و افزایش عمر پوشندگان محصولات خود بود، به همان ترتیب نیز بازگشت به دوران کلاسیک با پیروی از این اصلِ اساسی که «فرم تابع عملکرد است» تداوم یافت. این سبک در مقام مدی ماندگار خود را به ثبت رسانده است و تقاضا برای پوشاک ساده، معقول اما شیک و برازنده  هم‌چنان ادامه دارد.

منبع: کتاب «گرایش‌های طراحی لباس»
مؤلف: مایری مکنزی